Zaprzeczeniem ojcostwa może być zainteresowany zarówno domniemany ojciec dziecka jak i matka dziecka. W praktyce spotykane są najczęściej dwie sytuacje. Pierwsza, kiedy małżonkowie żyją wspólnie, ale mąż ma uzasadnione podejrzenie, że w wyniku zdrady małżeńskiej żona zaszła w ciążę z innym mężczyzną. Druga sytuacja polega na tym, że małżonkowie nie żyją wspólnie, nie mieszkają razem, układając sobie życie z innymi partnerami, jednak nie sformalizowali rozstania poprzez rozwód. W świetle prawa pozostają nadal w związku małżeńskim, wobec czego obowiązuje domniemania ojcostwa. W takiej sytuacji, jeżeli któryś z małżonków nie złoży pozwu o zaprzeczenie ojcostwa, zgodnie z prawem ojcem dziecka będzie mąż matki, a nie jej aktualny partner i faktyczny ojciec dziecka.
Zgodnie bowiem z art. 62 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Terminy te są inne w przypadku, gdy mąż matki dziecka został całkowicie ubezwłasnowolniony, zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć również matka dziecka, a także samo dziecko po dojściu do pełnoletności.
W przypadku upływu terminów do złożenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa powództwo takie może wytoczyć prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.
Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę.
Warto dodać, że zaprzeczenie ojcostwa dotyczy sytuacji pozostawania w związku małżeńskim. Jeżeli dziecko rodzi się poza związkiem małżeńskim, to konieczne jest uznanie dziecka przez ojca przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W przypadku bierności lub odmowy jednego z rodziców na złożenie takiego oświadczenia pozostaje wytoczenie powództwa o ustalenie ojcostwa.
adwokat Aleksandra Białkowska