Małżonkowie posiadający obywatelstwo polskie, a mieszkający poza granicami kraju mogą rozwieść się przed sądem w Polsce. Podstawę prawną stanowi art. 11031 KPC.
Pozostaje pytanie, do którego Sądu właściwego miejscowo należy kierować pozew o rozwód.
Zgodnie z art. 41 KPC powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.
Jeżeli małżonkowie nie mieli miejsca zamieszkania w Polsce lub jeśli mieli takie miejsce, ale obecnie żadne z nich w tym okręgu nie mieszka, to wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
W przypadku jednak, kiedy oboje małżonkowie mieszkają obecnie za granicą, przepis art. 41 KPC nie znajdzie zastosowania i nie będzie można na podstawie miejsca zamieszkania powoda czy pozwanego ustalić właściwości miejscowej. W takiej sytuacji zgodnie z art. 45 KPC Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek.
Jeżeli osobie, które chce złożyć pozew o rozwód zależy, by sprawa toczyła się przed sądem w konkretnym mieście (np. Sądem Okręgowym we Wrocławiu) powinna we wniosku podać okoliczności, które za tym przemawiają (np. zamieszkiwanie w tym okręgu członków rodziny). Okoliczności te powinny wskazywać, że wyznaczenie danego sądu ułatwi stronom i świadkom obecność na rozprawie, a tym samym przyczyni się do sprawnego przeprowadzenie postępowania.
adwokat Aleksandra Białkowska